Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego w Nowym Targu - informacje
Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego w Nowym Targu powstało w ramach realizacji przez Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Nowym Targu projektu pn. „Deinstytucjonalizacja szansą na dobrą zmianę- projekt zintegrowany. Obszar testowania: powiat nowotarski” w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020.
Wartość podpisanej umowy i zrealizowanego w całości projektu to 17 192 135 zł, z czego dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej i budżetu państwa wyniosło 16 676 371 zł, a wkład własny wniesiony przez szpital: 515 764 zł.
Projekt realizowany był w terminie 01.11.2019 – 31.12.2023, jego celem było utworzenie i przetestowanie zdeinstytucjonalizowanego, środowiskowego modelu usług medycznych i społecznych dla osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego na terenie powiatu nowotarskiego.
Działania podejmowane w Środowiskowym Centrum Zdrowia Psychicznego odbywały się w 3 pionach: profilaktycznym, medycznym oraz społecznym.
Wsparcie dostępne było dla wszystkich mieszkańców powiatu nowotarskiego- bez opłat i skierowania. Wystarczyło zadzwonić lub odwiedzić Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego.
Pomoc organizowana była do 72 godzin od zgłoszenia, starano się przeciwdziałać kryzysowi zanim się on zaostrzy lub utrwali. Zgromadzony zespół składał się z doświadczonych psychologów, psychoterapeutów, lekarzy psychiatrów, pielęgniarek, terapeutów zajęciowych, animatorów grup samopomocowych, doradcy zawodowego, pracowników socjalnych i asystentów zdrowienia. ŚCZP pełniło też rolę telefonu zgłoszeniowego 24h/7dni w tygodniu i punktu pierwszego kontaktu, których celem było nawiązanie współpracy z pacjentem lub organizacja stosownej interwencji zewnętrznej (np. pogotowie, szpital), w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia.
Działający w Środowiskowym Centrum Zdrowia Psychicznego Klub Samopomocy prowadził działania w ramach aktywizacji zawodowej, terapii zajęciowej, integracji społecznej, wsparcie w samodzielności i pokonywaniu deficytów społecznych spowodowanych przez chorobę.
Dzięki realizacji projektu 3491 osób skorzystało z oferowanego wsparcia medycznego (realizacja wywiadów, porad, konsultacji i badań specjalistycznych lekarza, psychologa klinicznego; prowadzenie psychoterapii), 12 osób uzyskało kompleksową pomoc socjalną, psychologiczną i prawną podczas pobytu w mieszkaniu chronionym. W ramach profilaktyki przeszkolonych zostało ponad 1700 osób pracujących zawodowo z osobami z doświadczeniem kryzysu psychicznego (pracownicy socjalni, policjanci, strażacy, straż miejska/gminna, prokuratorzy i sędziowie, nauczyciele, pedagodzy szkolni, lekarze POZ, duchowni), a także przeprowadzono szkolenia i warsztaty w 222 oddziałach klasowych uczniów klas 7 i 8 szkoły podstawowej oraz wyższych klas (szkoły średnie) i ich rodziców.
Przez cały czas trwania projektu Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego prowadziło działania mające na celu promowanie zdrowia psychicznego oraz zwrócenie uwagi społeczeństwa na problemy natury psychicznej, z którymi zmaga się coraz więcej osób. Organizowane były pikniki psychoedukacyjne, które odbyły się w różnych miejscowościach naszego powiatu: w Nowym Targu, Rabce- Zdroju, Lipnicy Wielkiej i Szczawnicy, działający w Klubie Samopomocy Teatr przygotował i wystawił 3 spektakle, również uczestnicy Klubu byli twórcami muralu powstałego w 2023 roku w Nowym Targu z okazji Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego przypadającego na 10 października.
Po zakończeniu projektu, opisane działania będą w znacznej mierze kontynuowane w ramach Pilotażu Centrów Zdrowia Psychicznego, na którego funkcjonowanie Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II pozyskał finansowanie z Narodowego Funduszu Zdrowia.
JAK WYGLĄDA SCIEŻKA KLIENTA W ŚCZP
W ramach projektu Uczestnicy Projektu byli objęci następującym wsparciem:
1) Centrum Koordynacji:
Przez cały okres realizacji projektu do dyspozycji Uczestników projektu był personel Centrum koordynacji, udzielający wsparcia z zakresu świadczeń medycznych tj.: usługi ambulatoryjne, dzienne i doraźne oraz całodobowe usługi nieszpitalne. Centrum czynne było od 8:00 do 20:00, od poniedziałku do piątku. Wyjątek stanowiły interwencyjne miejsca noclegowe, które były usługą całodobową doraźną.
- recepcja z Punktem Pierwszego Kontaktu, czynna od poniedziałku do piątku, w godz. 8:00-20:00. Każdy beneficjent podlegał ocenie stanu zdrowia psychicznego przy pierwszym kontakcie. Recepcja zapewniała obsługę OzDKP, ich rodzin, udzielała informacji, kierowała osoby do poszczególnych komórek, wypełnia dokumentację, itd.;
- realizacja Zintegrowanego Świadczenia Medycznego, czyli ambulatorium (realizacja wywiadów, porady, konsultacje i badania specjalistyczne, konsultacje lekarza psychiatry/lekarza w trakcie specjalizacji z psychiatrii, psychologa klinicznego); usługi dzienne realizowane zgodnie z wytycznymi i standardami NFZ;
- Interwencyjne miejsca noclegowe jako usługa całodobowa doraźna dla OzDKP, nie wymagających hospitalizacji (decyduje o tym lekarz psychiatra lub zespół z lekarzem psychiatrą). W ŚCZP dostępnych było 7 miejsc. Opiekę nad OzDKP sprawuje w trybie nocnym 2 pracowników, a w trybie dziennym 3 pracowników ŚCZP.
- udzielanie informacji oraz poradnictwo w ramach całodobowej infolinii wsparcia. Infolinia zapewniała porady online (w określonych przypadkach) oraz dostępność do pierwszej pomocy (usługi doraźne) na terenie powiatu nowotarskiego.
2) Zespoły Mobilne
Przez cały okres realizacji projektu do dyspozycji Uczestników projektu był personel Zespołów Mobilnych, których głównym zadaniem było uzupełnianie i realizacja usług środowiskowych na terenie powiatu nowotarskiego.
- realizacja usług środowiskowych na terenie obszaru testowania, od poniedziałku do piątku, w godz. od 8.00 do 20.00;
- prowadzenie i monitorowanie Indywidualnych Planów Zdrowienia, jako case menegerów OzDKP. Personel z Zespołów Mobilnych to pierwsza osoba do kontaktu dla zapisanego już pacjenta. Personel prowadził również usługi lecznicze/wsparcia w ramach swojego stanowiska pracy;
- koordynacja indywidualnego planu zdrowienia z podmiotami/specjalistami zaangażowanymi w proces terapeutyczny (II poziom koordynacji - indywidualny). Każdy Indywidualny Plan Zdrowienia i jego realizacja była ustalana z OzDKP i jego siecią oparcia/rodziną;
- współpraca z zespołem specjalistów pozostających w (ambulatorium, oddział całodobowy, dzienny, itd.) na sieci koordynacji na obszarze testowania w celu zapewnienia ciągłości terapeutycznej. Działania personelu ZM gwarantują ciągłość procesu leczenia od pierwszego kryzysu do powrotu do pełnienia ról społecznych/zawodowych;
- integrowanie Zintegrowanego Świadczenia Medycznego i Zintegrowanego Świadczenia Oparcia Społecznego świadczone przez podmioty sieci, które są zaangażowane w proces zdrowienia OzDKP.
3) Zintegrowane Świadczenie Oparcia Społecznego
W okresie realizacji projektu do dyspozycji Uczestników projektu był personel realizujący wsparcie społeczne. Personel ZŚOS dostępny był od poniedziałku do piątku, w godz. od 8.00 do 20.00. ZŚOS był uzupełnieniem oferty lub jej poszerzenie na terenie powiatu nowotarskiego.
W ramach ZŚOS realizowane będzie następujące wsparcie:
- realizacja usług oparcia społecznego,
- mieszkanie chronione,
- Klub Samopomocy,
- w ramach koordynacji ZŚOS były realizowane usługi opisane w IPZ dla pacjenta wymagającego intensywnego wsparcia, szczególnie w ramach aktywizacji zawodowej, bez trybu ambulatoryjnego, bez bezwzględnych wskazań do hospitalizacji lub ze względów na potrzebę intensywnych oddziaływań integracji społecznej, wsparcia w samodzielności i pokonywania deficytów społecznych spowodowanych przez chorobę.
4) Profilaktyka
Działania merytoryczne podejmowane na terenie powiatu nowotarskiego uwzględniają uwarunkowania lokalne oraz plany i programy profilaktyczne realizowane przez JST/NGO. Miało to na celu jak najlepsze dostosowanie oferty do potrzeb nierealizowanych na obszarze testowania.
Działania profilaktyczne służyły wzmocnieniu zdrowia psychicznego oraz zminimalizowaniu wpływu czynników zagrażających zdrowiu psychicznemu.
a) spotkania edukacyjno-profilaktyczne prowadzone przez zespół trenerów (Asystent Zdrowienia i profesjonalista) dla:
- uczniów ze szkół podstawowych (kl. 7-8) oraz szkół średnich (4h/klasę)
- rodziców w szkołach w trakcie wywiadówek/dni otwartych itd. (2h/szkoła)
b) szkolenia związane z budowaniem poczucia własnej wartości i odpowiedzialności za siebie, warsztaty o zdrowiu i zaburzeniach psychicznych (jak sobie z nimi radzić) dla:
- lekarzy POZ, księży, policji, straży miejskiej, sędziów, prokuratorzy i innych zawodów, które w swojej pracy mogą mieć bezpośredni kontakt z OzDKP (tematyka szkoleń to m.in. współpraca z OzDKP, wczesne wykrywanie objawów kryzysu oraz budowanie pozytywnego wizerunku OzDKP),
- pracowników służb społecznych podobnie j.w.,
- rodzin i sieci wsparcia OzDKP z obszaru testowania (tematyka dopasowana do potrzeb rodzin i sieci wsparcia)
c) organizacja pikników dot. zdrowia psychicznego na terenie powiatu nowotarskiego. Pikniki były organizowane przez personel ŚCZP.
